Το συγκρότημα στρατοπέδων του Άουσβιτς αποτελούνταν από τρία βασικά στρατόπεδα (Άουσβιτς I, Άουσβιτς II – Μπίρκεναου, Άουσβιτς III – Μόνοβιτς), δεκάδες υποστρατόπεδα εργασίας και εργοστάσια χημικής και πολεμικής βιομηχανίας. Η όλη περιοχή κάλυπτε μια έκταση 40 τετρ. χιλιομέτρων. Το Άουσβιτς βρίσκεται περίπου στο κέντρο της τότε κατεχόμενης Ευρώπης. Τα στρατόπεδα λειτούργησαν από τον Ιούνιο του 1940 μέχρι και το Γενάρη του 1945 όταν και απελευθερώθηκαν από την 60η στρατιά του Κόκκινου Στρατού.
Στρατόπεδα συγκέντρωσης λειτούργησαν από την αρχή της ναζιστικής δικτατορίας στη Γερμανία και όπου αλλού υπήρξε ναζιστική κατοχή κατά τον Β’ παγκόσμιο πόλεμο. Χρησιμοποιήθηκαν είτε ως στρατόπεδα εργασίας, είτε ως στρατόπεδα εξόντωσης, είτε και τα δύο, στη βάση της ναζιστικής ιδεολογίας περί εκκαθάρισης των κατώτερων βιολογικά φυλών (Εβραίοι, Σλάβοι, Τσιγγάνοι κ.α.) και των διακηρυγμένων εχθρών του έθνους (κομμουνιστές, αναρχικοί, δημοκρατικοί αντιφασίστες, διανοούμενοι, ομοφυλόφιλοι, άλλες μειονοτικές ομάδες κ.α.)
Εκτός από τα αδιανόητα εγκλήματα ενάντια στην ανθρωπότητα στο Άουσβιτς γράφτηκαν και ελπιδοφόρες σελίδες ανθρωπιάς, αλληλοβοήθειας, αντίστασης. Η αποσπασματική και περιορισμένη γνώση μας και για τις δύο πλευρές της ιστορίας έφερε την ιδέα για την πραγματοποίηση της σημερινής παρουσίασης, μετά την επιστροφή μας από εκεί. Η συγκρότηση μιας ολοκληρωμένης εικόνας για το πώς λειτούργησε και τί συνέβη στο Άουσβιτς είναι βασική προϋπόθεση για να αντιληφθούμε το μεγαλύτερο έγκλημα της ανθρώπινης ιστορίας στην πραγματική του βάση. Αυτό θα προσπαθήσουμε με τη σημερινή παρουσίαση – συζήτηση.
