Η μετεξέλιξη ενός τόπου, μιας γειτονιάς δεν είναι από μόνη της αρνητικό φαινόμενο. Σημασία έχει η κατεύθυνση αυτής της μετεξέλιξης και ο τρόπος με τον οποίο αυτή συντελείται. Αν δηλαδή γίνεται με πρωτοβουλία των κατοίκων της εκάστοτε περιοχής, αν εξυπηρετεί τον τρόπο και τις συνθήκες που επιλέγουν οι ίδιοι να ζούν κι αν βέβαια δεν αποβαίνει καταστροφική για τους ίδιους (πχ. καταστροφή του φυσικού περιβάλλοντος ζωής).
Μέσα στο λαβύρινθο των αμέτρητων τσιμεντένιων κτιρίων που ονομάζουμε πόλη και του σύγχρονου τρόπου ζωής, αναζητούμε τις αιτίες και τη διαδικασία της σταδιακής μετατροπής της γειτονιάς μας σε μια απρόσωπη πόλη, σ'ένα μεγάλο εμπορικό κέντρο που όλο και περισσότερο τείνει να αποκόψει τον άνθρωπο από τους γύρω του και ακόμα παραπέρα από κάθε ενεργή συμμετοχή στα κοινωνικά δρώμενα.
Ο Κορυδαλλός άρχισε να αναπτύσσεται όταν μετά την μικρασιατική καταστροφή ο Πειραιάς και οι γύρω περιοχές δέχτηκαν το μεγαλύτερο μέρος του μεταναστευτικού κύματος των 100.000 προσφύγων. Ανάμεσα σε αυτές τις περιοχές και ο Κορυδαλλός ο οποίος βέβαια θα δεχτεί μικρότερο αριθμό προσφύγων σε σχέση με άλλες, γειτονικές περιοχές. Όταν στα 1922-23 εγκαταστάθηκαν εντελώς πρόχειρα και προσωρινά στην περιοχή της πλατείας Μέμου μικρασιάτες πρόσφυγες κανείς δε φανταζόταν τη σημερινή μεγαλούπολη με τους 100.000 κατοίκους και τις ψηλές πολυκατοικίες. Έπειτα, ''στη διάρκεια της ναζιστικής κατοχής, όπως και άλλες περιοχές της χώρας, έτσι και ο Κορυδαλλός, πλήρωσε το δικό του φόρο αίματος. Εκατοντάδες σπίτια καταστράφηκαν και επίσημα 840 άτομα, κατά τους ντόπιους όμως πάνω από 2.000 άνθρωποι, εκτελέστηκαν στα σημεία εκτελέσεων της περιοχής. Οι τόποι εκτελέσεως ήταν κατ' άλλους ένα ρέμα στον Άνω Κορυδαλλό, και κατ' άλλους στην σημερινή πλατεία Ελευθέριου Βενιζέλου, στην οποία υπήρχαν φυλακές, όπως δείχνει και το παλιό όνομα της πλατείας: Στρατώνες''.Σήμερα στην πλατεία Βενιζέλου στεγάζεται το Α.Τ.Κορυδαλλού διατηρώντας την παράδοση.
Μέσα από τις διηγήσεις των παλαιότερων ανακαλύπτει κανείς την εικόνα ενός άλλου Κορυδαλλού. Της γειτονιάς, των απλών ανθρώπων που γνωρίζουν καλά το αίσθημα της κοινότητας...''όταν ζέσταινε ο καιρός η γειτονιά έβγαζε τις καρέκλες στα πεζοδρόμια και ήταν τότε όλοι σαν μια οικογένεια. Μέχρι και τα μέσα του '60 οι γειτονιές του Κορυδαλλού ήταν άδειες απο αυτοκίνητα και γεμάτες απο παιδιά που έπαιζαν στους χωμάτινους δρόμους. Υπάρχουν κυρίως μονοκατοικίες με κήπους. Ο κόσμος ψωνίζει από τον μπακάλη της γειτονιάς του, ενώ για τα ρούχα του κατεβαίνει κυρίως στον Πειραιά, όταν δεν ράβεται στις μοδίστρες και στους ράφτες που αφθονούν. Υπάρχουν ακόμα αρκετές αλάνες και άχτιστα οικόπεδα...''
''Οι περισσότεροι κάτοικοι του Κορυδαλλού εργάζονταν στον Πειραιά, στο εργοστάσιο του Δηλαβέρη στον Καραβά ή σε υφαντουργεία στην Νίκαια. Η μοναδική βιοτεχνία που υπήρχε στον Κορυδαλλό ήταν του Αδαμπάσογλου που έφτιαχνε κεραμικά''. Το στερεότυπο που ταυτίζει τον τρόπο ζωής στις λαικές γειτονιές με την εργατιά επιβεβαιώνει άλλη μια φορά την άρρηκτη σχέση του ζητήματος της γειτονιάς και της πόλης με το κοινωνικό-οικονομικό πρόβλημα.
Από εκείνη κιόλας την εποχή ο Κορυδαλλός διαθέτει 7 ή 8 κινηματογράφους.Το Ακροπολ ήταν απο τα πρώτα σινεμά στον Κορυδαλλό στην Ταξιαρχών και μετά το Βίκτωρ στην οδό Ζάππα, το Ποπίκο δίπλα απο την Πλατεία Ελευθερίας και το αξέχαστο καλοκαιρινό Αύρα στην Αγίου Γεωργίου με την μάντρα πνιγμένη στα γιασεμιά. Το Ποπίκο διοργάνωνε και μουσικά πρωινά τις Κυριακές. Το Άστρο έγινε αργότερα επί της Γρηγορίου Λαμπράκη. Σήμερα ολα είναι σουπερ μάρκετ και μεγαλοκαταστηματα...
Οι 8 σινεμάδες θα αυξηθούν κι άλλο την ''άγρια'' δεκαετία του '80, χωρίς να συνυπολογίζουμε αυτούς της Νίκαιας. Είναι η εποχή που αναπτύσσεται έντονη κοινωνική και πολιτισμική δραστηριότητα και οι πλατείες του Κορυδαλλού γίνονται το επίκεντρο της συνεύρεσης της ανήσυχης νεολαίας της ευρύτερης γύρω περιοχής.Όποιος δε θυμάται σίγουρα έχει ακούσει τί σήμαινε πλατεία Μέμου τη δεκαετία του '80. Μουσικά, κοινωνικά και κάθε είδους στέκια ξεφυτρώνουν το ένα μετά το άλλο ενώ αναπτύσσεται έντονη πολιτική δραστηριότητα που ξεκινάει από το underground μουσικό ρεύμα αμφισβήτησης μέχρι την οργανωμένη και μη συμμετοχή μεγάλων κομματιών της νεολαίας στο κεντρικά εκφραζόμενο ριζοσπαστικό κίνημα αντίστασης.
Τα κοινωνικά-ταξικά χαρακτηριστικά του Κορυδαλλού, της Νίκαιας και της ευρύτερης περιοχής αποτέλεσαν τη βάση για την ανάπτυξη αυτής της έντονης πολιτικής κινητικότητας και πολύμορφης κοινωνικής δραστηριότητας. Παρατηρείται δηλαδή μια πρωτοφανής διαδικασία κοινωνικών ζυμώσεων η οποία όχι μόνο δημιούργησε σχέσεις αλληλεγγύης και συντροφικότητας αλλά έδωσε περιορισμένες και αποσπασματικές αλλά δημιουργικές διεξόδους στο δυναμικό εκείνο κομμάτι της κοινωνίας που επέλεξε το δρόμο της αμφισβήτησης ώσπου η κρατική καταστολή να ρίξει στο παιχνίδι κι εδώ όπως και αλλού την πρέζα.
Με το πέρασμα του χρόνου το ανήσυχο αυτό ρεύμα για πολλούς λόγους υποτόνησε και ο Κορυδαλλός κινήθηκε στο κλίμα της ''δεκαετίας της ευημερίας'', του '90 δηλαδή, με τις κάλπικες υποσχέσεις για εύκολο πλουτισμό και τα γυάλινα όνειρα για λεφτά, σπίτια και αυτοκίνητα. Σ'αυτό το κλίμα της μεγαλομανίας συντελείται η πιο απότομη ίσως μετατροπή της πόλης με τη μαζική ανέγερση ψηλών πολυκατοικιών οι οποίες συνήθως παίρνουν τη θέση των ντεμοντέ μονοκατοικιών εν είδει αντιπαροχής...
Η αλλαγή δεν περιορίζεται φυσικά στο πολεοδομικό. Οι κοινωνικές σχέσεις γίνονται τόσο διαφορετικές όσο διαφέρει μια γειτονιά με μονοκατοικίες και αυλές από τις επταόροφες πολυκατοικίες. Η νέα πραγματικότητα δε αφήνει χώρο στην κοινωνική συνεύρεση παρά μόνο με εμπορευματικούς όρους. Κυριαρχεί η νοοτροπία του ''κοίτα τη δουλειά σου'', της αποξένωσης και της ιδιώτευσης. Η τεχνολογία και η ανάπτυξη αποτελειώνουν τους κινηματογράφους που γνωρίζουν την παρακμή, οι πλατείες αδειάζουν και δέχονται τις γνωστές αναπλάσεις τσιμέντου, οι γκλαμουράτες καφετέριες διαδέχονται τα ελεύθερα νεανικά στέκια και η Ταξιαρχών μετατρέπεται στον πιο εμπορικό δρόμο της ευρύτερης περιοχής του Πειραιά. Ο Κορυδαλλός έχει μετατραπεί σταδιακά σ'ένα μεγάλο εμπορικό κέντρο, η πλατεία Ελευθερίας σε φημισμένη πασαρέλα ''επίδειξης'' με ακριβά νοίκια και πανάκριβα αμάξια, όπως ταιριάζει σε μια in περιοχή, κι ας είναι όλα στηριγμένα σε δάνεια και δόσεις. Μόνο σκόρπιες παρέες ανήσυχων πιτσιρικάδων χαλάνε την κανονικότητα της σύγχρονης μεγαλούπολης αλλά κι αυτοί αργά ή γρήγορα εγκλωβίζονται σ'αυτό που επιτάσσει η εποχή.
Όχι όλοι.
Όλα αυτά τα χρόνια υπάρχουν κάποιοι που ασφυκτιούν και δεν προσαρμόζονται στο υπάρχον.
Που δεν αρκούνται σε όσα τους πλασάρονται ως μοναδικός δρόμος και τρόπος ζωής και έχοντας σιχαθεί τη μίζερη πραγματικότητα του παρτακισμού και της αποξένωσης αναζητούν μια διαφορετική στάση ζωής και συνύπαρξης με τους άλλους δημιουργούν ανθρώπινες σχέσεις που δε στηρίζονται στο συμφέρον ή το κέρδος αλλά στις αξίες της ισότητας και της αλληλεγγύης. Έχοντας χάσει τα σημεία αναφοράς και συνεύρεσης άλλοι αναζητούν διαφορετικές διεξόδους, άλλοι φεύγουν αναζητώντας αλλού τον αγώνα, άλλοι εγκλωβίζονται στα στενά όρια που τους περιβάλλουν. Δε σταμάτησαν όμως να ψάχνονται, να σκέφτονται, να αμφισβητούν. Ποτέ δε σταμάτησαν να αναζητούν τους παρ-ομοίους τους.
Όπως λέει λοιπόν κι ένα σύνθημα στον τοίχο,
Να φτιάξουμε τα μέρη που θα (ξανα)συναντηθούμε.
